6 / 44
4
en visie nodig om zinvol in te spelen op complexe noden en
problemen die men, bij wijze van spreken, een maand ervoor nog
niet had kunnen voorzien. De denkers en de doeners, de organi-
satoren en de spontane vrijwilligers, de doorgewinterde beleids
makers en de pragmatische ervaringsdeskundigen ‘in het veld’
weten elkaar te vinden, bundelen hun krachten, en voorkomen,
door een goede coördinatie, dat veel van de sprankelende initia-
tiefkracht op den duur toch weglekt.
Met mooie dromen en intuïties, met diep gevoelde compassie
en een incidentele hulpactie is even weinig te bereiken als met een
té strak vormgegeven, bijna ambtelijk ingericht dienstverlenings
instituut, dat door alle protocollen en regelgeving de wendbaar-
heid mist om met maatwerk in te spelen op de (individuele) vragen
van vandaag. Daar waar deze instituties en de diverse particuliere,
kleinschalige initiatieven in het verleden ofwel onverschillig langs
elkaar heen bewogen, ofwel in een onderlinge strijd belandden
over de kwestie wie hier nu werkelijk datgene deed wat nodig was,
is er tegenwoordig meer en meer ruimte om met elkaar mee te
denken, mee te werken, en om eenzijdigheden en leemtes weder-
zijds aan te vullen.
Top-down en bottom-up ontmoeten elkaar, en wisselen een
enkele keer zelfs van positie.
En dat niet alleen: steeds makkelijker gaan professionals
uit de ene beroepsgroep te rade bij professionals uit andere
beroepsgroepen.
Kunstenaars en wetenschappers zoeken elkaar op, stellen elkaar
onbevangen vragen, leren van elkaar, helpen elkaar, tonen elkaar
nieuwe, onverwachte invalshoeken en doen daarbij dan opeens
een inzicht op, dat zonder een dergelijke ontmoeting misschien
wel voor altijd ‘in de lucht was blijven hangen.’ Onderwijs, gezond-
heidszorg, landbouw en goede voeding: men blijft niet meer op
het eiland van het eigen vakgebied, maar ontdekt dat serieuze
uitwisseling van belang is.
Dat wil zeggen: daar waar er niet iets razendsnel hersteld moet
worden, maar waar er nog gelegenheid is voor preventie. En
daarbij is dan niet de leidraad ‘hoe voorkom je dat mensen ziek
worden?’ maar ‘hoe kunnen mensen zichzelf zo gezond mogelijk
houden?’ Een dergelijk integrale benadering vraagt van mensen
de bereidheid om vastgeroeste waarden en zekerheiden te laten
varen, zich niet meer uitsluitend te laten leiden door de eigen
paradigma’s kennis en ervaringen en dus ook door de eigen voor-
oordelen. En: te durven afzien van persoonlijke scoringsdwang.
Niet alleen is de uitkomst van een ideeënuitwisseling doorgaans
méér dan de som van alle bijdragen, achteraf is ook moeilijk na te